Jan Willem van der Lugt en Sophie Hospers over samenwerken in de jeugdhulp
Het jeugdzorgstelsel in Amsterdam en in de gemeenten Diemen, Uithoorn en Ouderamstel, is in ontwikkeling. De bedoeling is dat jeugdhulpdichtbij de gezinnen wordt georganiseerd. Dit betekent ook een andere manier van werken voor jeugdprofessionals. In dit artikel vertellen we meer over de werkgroep Toegang die zich bezig houdt met desamenwerkingin het verwijs-en aanmeldproces.
Jan Willem vander Lugt is oprichter en directeur van Léveo Care, ofwel Carehouse. CareHouse geeft begeleiding aan kinderen en jongeren tot en met 23 jaar met een beperking zoals autisme of AD(H)D. Hij is voorzitter van de werkgroep Toegang. Sophie Hospersis als procesbegeleider betrokken bij deze en meerdere werkgroepen.
Wie nemen er deel in de werkgroep Toegang?
Jan Willem: “In de werkgroep Toegang waarvan ik voorzitter ben nemen de diverse verwijzers, de gemeente en de tien kernpartners* deel die de specialistische jeugdhulp met elkaar aanbieden in onze regio. De kernpartners hebben samen ook een aparte werkgroep Toegang, om hun onderlinge samenwerking daarin te optimaliseren.
De opdracht voor de werkgroep Toegang Gezamenlijk is om de toegang tot specialistische jeugdhulp samen met verwijzers zo eenvoudig mogelijk te maken.Met als doel; eerder passende hulp op maat inte zetten. Dat lukt doordat je elkaar beter kent, doordat je eerder betrokken bentin het verwijsproces en je vaker en gerichter consultatie en advies kunt inzetten. Ik zie dat er een nieuw elan is ontstaan tussen de kernpartners, verwijzers en gemeenten die door het bestaan van dezewerkgroepen nu al veel nauwer samenwerken in het geven van hulp aan een gezin of jeugdige”.
Waar spreken jullie met elkaar overin de werkgroep Toegang?
Sophie: “We ontwikkelen gedeelde taal, houding en gedrag, dat zich vertaalt in gedeelde en samen doorleefde werkprocessen als het gaat om aanmelden en toegang. Dat is opgeschreven in het document gezamenlijke werkafspraken, en in een aparte notitie handelen bij (vermoedens van) onveiligheid in een gezin. Vervolgens vertalen we deze notitiesnaar bruikbare communicatiemiddelen voor de professionals die er mee moeten werkenin de praktijk”.
Jan Willem: “We hebben in drie stadsdelen hands-on consulatie en advies ingericht, zodat je ook al vóór een officiële verwijzing samen met het lokale team of de Gecertificeerde instelling (GI) in een gezin kan onderzoeken wat er nodig is. In het gebiedsgericht samenwerken, waar een andere werkgroep zich mee bezig houdt, wordt dat doorontwikkeld voor alle gebieden. We werken aan een gezamenlijke werkwijze rondom wachtenden, en leren beter te prioriteren over de grenzen van organisaties heen. Uiteindelijk gaat het allemaal over houding en gedrag: en op zoek te gaan naar wat er wèl kan”.
Hoe informeren jullie als werkgroep de medewerkers?
Jan Willem: “Dat doet iedere deelnemer van de werkgroep binnen de eigen organisatie, bijvoorbeeld via presentaties, het intranet en we hebben ook een zogenaamde routekaart gemaakt. Daar staat het aanmeldproces op uitgelegd.
Wat vraagt de samenwerking tussen kernpartners en verwijzers van de medewerkers?
Sophie: “Het vraagt flexibiliteit in hun manier van werken. Overstijgend en breder kijken wat er nodig is qua hulp, eventueel ook buiten je eigen organisatie”.
Wat merken ouders en jeugdigen van jullie samenwerking?
Jan Willem: “De toegang tot de specialistische jeugdhulp in onze regio is eenvoudiger geregeld, met één aanmeldformulier. Dus ook minder administratie. Ze gaan merken dat er beter wordt samengewerkt tussen de professionals. We zijn daar nog niet, we werken er continu aan”.
Wat zijn de ambities en plannen van de werkgroep Toegang voor dit jaar?
Sophie:” We hebben voor 2023 een aantal doelen gesteld. De werkafspraken over samenwerken in het jeugddomein en handelen bij onveiligheid willen we dit jaar breed verspreid, gedeeld en doorleefd hebben met elkaar. Verder wordt de gebiedsgerichte toegang tot de specialistische jeugdhulp ontworpen. Tenslotte ontwikkelen we, beginnend in Noord en Zuidoost een werkwijze hoe om te gaan met wachtende gezinnen, zodat niemand tussen wal en schip valt. Soms kan het niet anders dan dat je moet wachten op hulp, net als in de rij voor de supermarkt. We gaan eraan werken dat dat in afstemming gebeurt, zodat iemand die hulp vraagt duidelijkheid krijgt.
Kinderen en gezinnen in onveilige situaties krijgen nu voorrang op jeugdhulp. We hebben het hier overkinderen en gezinnen met, maar ook zonder maatregel. Voorrang bepalen is een afweging van de betrokken professionals (aanbieders en verwijzers), samen met het gezin. Een afwegingskader om de kernpartners gezamenlijk hierbij te ondersteunen, ontwikkelt de werkgroep Wachtenden. Bij deze werkgroep ben ik ook als procesbegeleider bij betrokken. Belangrijk om ervoor te zorgen dat de specialistische jeugdhulp geboden wordt aan de gezinnen die dat het hardste nodig hebben.”
*De kernpartners die samen de specialistische jeugdhulp in Amsterdam en de DUO gemeenten bieden zijn: Altra/Opvoedpoli & de Waag , Arkin Jeugd &Gezin, Cordaan/Ons Tweede Thuis, Stichting JA!,MOC ’t Kabouterhuis, Leger des Heils, Leveo , Levvel, Philadelphia, Stichting Verenigde Jeugdhulp.