Deze keer kijken we naar de samenwerking tussen Levvel en Arkin v-GGZ. De pilot Samen voor complexe gezinnen doet precies wat het zegt: gezinnen met complexe problematiek bij zowel de ouder(s) als kind(eren) helpen. Vaak is ook de veiligheid van een kind in het geding. Wat het oplevert? Minder langs elkaar heen werken, effectievere en efficiëntere zorg. Dus een gezin dat beter geholpen is, voor minder geld en met minder frustraties bij de professionals.
Frederieke Koop is klinisch psycholoog/psychotherapeut en Yvon Ivens gedragswetenschapper/systeemtherapeut bij Levvel. Beiden hebben veel ervaring met gezinspsychiatrie en ambulante outreachende gezinsprogramma’s. En dat komt goed van pas. De ontbrekende schakel in het werken met deze gezinnen was de samenwerking met de volwassen GGZ. Met veel enthousiasme zijn zij dan ook aangehaakt bij de pilot. ‘We kunnen niet zonder elkaar. Zowel binnen Levvel als binnen Amsterdam,’ vertelt Frederieke. ‘Wat helpt is dat we allemaal met een andere pet kijken. We zijn heel erg voor samenwerken. Als het complex is, heb je elkaar nodig om goed antwoord te geven op de vragen van het gezin. ‘Van wie is de hulpvraag, wie gaan we helpen? Wie doet wat? Is het haalbaar voor het gezin?’ We denken daarbij out of the box. Wat gaat hier op maat passen voor alle gezinsleden?’
Vertragen op casusniveau
Net als haar collega is Yvon Ivens positief over de samenwerking. Ze ziet in de praktijk wat het oplevert. Yvon: ‘We zorgen ervoor dat we op casusniveau elkaar beter verstaan, beter begrijpen en beter luisteren. Door de tijd te nemen en vanuit de verschillende organisaties en perspectieven te analyseren, snap je veel beter wat je aan elkaar hebt, zonder dat je dingen bij elkaar over de schutting gooit.’ Ook Frederieke noemt een belangrijk onderdeel van de nieuwe werkwijze. ‘Eerder werd er veel hulp ingezet, maar te weinig afgestemd,’ licht ze toe. ‘We zijn nu veel bewuster bezig met faseren van hulp. Is wat er gevraagd wordt mogelijk of kan een andere organisatie dat beter doen? Complexe gezinnen kunnen veel oproepen bij behandelaars. Een pas op de plaats doen en ons afvragen: helpt dit het gezin?’
Samen voor de beste zorg
Yvon en Frederieke zijn zeer te spreken over de Transformatie Jeugd, waar samenwerking tussen organisaties ook centraal staat. Het opent je blik als professional. Volgens Yvon is er binnen de teams steeds meer oog voor de kwetsbaarheden van ouders, wat de effecten daarvan zijn op de kinderen en op hun rol als opvoeder. Yvon: ‘Het is belangrijk dat je de ouder juist bejegent en helpt om hun ouderrol te vervullen, zo goed en zo als kwaad als de ouder dat kan.’ Frederieke voegt hier aan toe: ‘Dat is zo mooi aan deze samenwerking. Wij kijken met zijn allen naar de kwetsbaarheden van meerdere individuen binnen het systeem. We denken veel meer in een dynamisch geheel van het gezin of het hele systeem er omheen. Als je dat snapt, is het makkelijker om met complexe gezinnen te werken.’
Je moet als professional wel van complexiteit houden. Gelukkig is dat het geval. Frederieke: ‘Dat is onze gemene deler, wij vinden complexiteit leuk. Je moet je hard maken voor vooruitgang binnen een complex systeem. Energie en enthousiasme, zin hebben om je schouders eronder te zetten, dat helpt!’
Binnen de kaders buiten de paden
Frederieke is ook erg te spreken over de werkcultuur binnen Levvel. ‘We mogen out of the box denken. Binnen de kaders buiten de paden durven treden. Maatwerk is nodig. We maken per gezin een plan en betrekken de juiste mensen.’ Een recente casus betrof een ouder met drie kinderen, voor wie de hulp maar niet op gang kwam. De samenwerkingsrelatie tussen moeder en de hulpverlener liep niet goed. Yvon: ‘Door het inbrengen van de casus en samen stil te staan bij wat we vanuit de jeugdhulp zien aan gedrag, de interactie en de gedachten van de moeder, kwam vanuit Arkin heel geruststellend naar voren: dit is er met moeder aan de hand en daar past deze bejegening bij. Dit hielp de hulpverlener. De blokkade in het hulpverleningsproces was zo opgelost. Dat is een belangrijke meerwaarde. Zowel de moeder als hulpverlener voelden zich gezien en gesteund. Ze konden weer vooruit.’
Waardevolle ervaringsprofessionals
Ervaringsdeskundigheid krijgt ook steeds meer een rol binnen Levvel. Frederieke: ‘Dat doen we steeds vaker. Ervaringsdeskundigen kunnen op een andere manier meedenken.‘ Yvon: ‘Aan ons Kennisnetwerk Gezin en Systeem is een ervaringsprofessional verbonden. Zij wordt ingezet bij ouders waarvan we denken ‘dat zou ze goed doen.’ Niet vanuit stigma, maar vanuit kracht. We vergeten of onderschatten wel eens dat wanneer hulpverleners instappen en dingen overnemen je het systeem uit zijn kracht haalt. Wij zijn passanten. Je kunt ons benutten, dit is wat we kunnen, zet ons in waar jij denkt dat het nodig is en weet dat we daarna weer stoppen. De regie en verantwoordelijkheid blijft bij het gezin.’
Heeft het tweetal tot slot nog een tip voor andere jeugdprofessionals? Frederieke: ‘Blijf de mens zien. De warmte die je uitstraalt: je mag er zijn, ik ben beschikbaar voor je in deze periode dat ik met jou mee mag oplopen, draagt bij aan dat ze zich gehoord voelen. Het stigma mag er af, dat is gelukkig al de tendens. Blijf kijken naar het gedrag en naar wat er aan de hand is en ga samen op zoek naar een nieuw evenwicht. Kijk niet alleen naar problemen, maar bovenal naar alle individuen.’