Debby Kastermans – Gezinsmanager Jeugdbescherming Regio Amsterdam/Coalitie naar Thuis
De Coalitie naar Thuis is gestart in 2019, omdat professionals de noodzaak voelden uithuisplaatsingen te verminderen. In de regio Amsterdam werken sindsdien de Jeugdbescherming, Levvel, het NJI en de gemeente samen binnen de Coalitie naar Thuis en hebben ze een nieuwe werkwijze ontwikkeld. Het doel: kinderen en jongeren zo thuis mogelijk te laten opgroeien zonder dat hun veiligheid in het gedrang komt.
Jeugdzorgprofessionals gaan met de betrokken hulpverleners, ouders en hun kind(eren) aan de slag om samen een duurzame plek – zo thuis mogelijk – voor de jongere te vinden. Door hierin maatwerk te bieden, intensief samen te werken, blijven volhouden en alleen tevreden zijn met de beste oplossing voor kind en gezin kan de carrousel van doorplaatsingen gestopt worden. Maar werkt het ook? Zeker. Het is de Coalitie naar Thuis gelukt om voor een aantal jongeren een duurzame oplossing te organiseren, een plek thuis of zo thuis mogelijk waar ze kunnen blijven.
Forever home
Deze keer zetten we Debby Kastermans in de spotlight. Zij is gezinsmanager bij de Jeugdbescherming regio Amsterdam en kwam bij de Coalitie naar Thuis terecht toen zij met de handen in het haar zat voor een van haar cliënten. Voor het meisje was geen goede plek te vinden. Debby stapte naar haar bestuur, en kwam via hen terecht bij de Coalitie. Debby: ‘Ik liep volledig vast met een van mijn casussen. Er waren geen geschikte plekken voor haar. Alle ogen zijn in zo’n geval gericht op wat wij als Jeugdbescherming gaan doen. Ik heb mijn casus aangemeld bij de Coalitie.’ Niet dat het daarmee in een half uurtje was gefixt: ‘Het heeft lang geduurd voordat we mijn cliënt de voor haar ideale situatie konden geven, maar uiteindelijk is het gelukt. Dit betekent wel dat je langer bezig bent binnen een casus, en dus een hele lange adem moet hebben, volhoudend moet zijn en geen consessies mag doen.’ Maar die inzet heeft ook wat opgeleverd: ‘Hierdoor is een doorplaatsing voorkomen en kan zij genieten van haar forever home. Ik ben ontzettend trots op haar. En op mezelf!’
Praten en luisteren
Dit doorzettingsvermogen kun je alleen volhouden als je echt hart hebt voor de zaak. Debby en haar collega’s zetten zich met hart en ziel in voor ‘hun’ kinderen. ‘Ik vind praten en luisteren echt het allerbelangrijkste en geef daar altijd prioriteit aan. Het gaat om hen. De kinderen zitten er dagelijks in en hebben zeggenschap over hun situatie. Ik hoop dat ze het idee krijgen dat we echt naar ze luisteren, dat ze gehoord worden. Ze mogen hun mening geven. We zijn altijd heel duidelijk in het verwachtingsmanagement. Als er sprake is van een noodzakelijke uithuisplaatsing moeten we goed aan het kind uitleggen dat de situatie voor hen onveilig is. Ik ben er trots op dat wij patronen kunnen doorbreken binnen gezinnen. We gaan terug naar de basis. Terug naar waar de problemen binnen het gezin zijn begonnen. We spreken de ouders uitgebreid en vragen hen om input. Met elkaar durven we pijnlijke onderwerpen in het gezin bespreekbaar te maken. Ouders heb je hard nodig, zij kennen hun kind het beste. We sparren daarnaast ook met ervaringsdeskundigen.’
Kaders verruimen
Een casus die Debby het meest is bijgebleven, is die van het meisje dat niet terug naar huis kon, na een lange tijd van opsluiting. Door aanmelding bij de Coalitie kreeg Debby voor elkaar dat zij een eigen woning kreeg toegewezen. Debby: ‘Ze kon gewoon nergens heen. De Coalitie heeft inzichtelijk gemaakt wat er wèl mogelijk was. Via rollenspelen zijn we in de huid van haar moeder en oma gekropen. Dat gaf veel helderheid en leverde een gevoel van erkenning op. We hebben een plan gemaakt en met alle betrokken partijen een moreel beraad gehouden: is dit echt goed voor haar en doen we dit gezamenlijk? Ze heeft nu een eigen huisje, een veilige plek waar ze voor altijd kan blijven. Dat is gelukt omdat we brutaal durfden te zijn. Het vraagt van ons als professionals de kaders te verruimen. We keken niet naar de beschikbare hulp, maar gingen op zoek naar wat zij nodig had.’
Nieuwe aanpak
De werkwijze van de Coalitie past bij Debby. Zij denkt zelf graag buiten de lijntjes. ‘Wat de Coalitie vooral heeft laten zien, is dat er veel meer mogelijk is dan we dachten. Het lukt steeds beter om dat voor elkaar te krijgen door te zeggen: . Ik heb geleerd om buiten de lijntjes te denken en te handelen. Wat heb ik specifiek nodig voor dit kind? En daarin ook brutaler te zijn.’ Niet alleen de nieuwe manier van werken is voor Debby inspirerend, haar jonge cliënt is dat ook: ‘De situatie met dit meisje is leidend geweest in mijn manier van werken. Zij is mijn inspiratie voor andere casussen. Ze zit ook nog vaak in mijn hoofd bij nieuwe uitdagingen. Kijk maar naar mij, hoor ik haar dan zeggen. Ik wil voor mezelf een scherp oog blijven houden voor deze werkwijze. Door niet te kijken naar het hulpverleningsaanbod, maar te focussen op wat er nodig is, bereik je meer in kortere tijd. En kunnen wij er ook sneller tussenuit.’
Wat vraagt het van jou?
Zelf met een casus naar de Coalitie? Daarover zegt Debby: ‘Zorg dat je goed met alle betrokkenen afstemt, zodat je de hulp kunt geven die op dat moment nodig is. Je kan je casus aanmelden bij de Coalitie, maar je moet zelf ook bereid zijn om buiten je kaders te kijken. Je moet bereid zijn een stapje harder te lopen en flexibel te zijn. Zoals qua bereikbaarheid buiten kantoortijden. Als ik alleen doordeweeks van negen tot vijf te bereiken ben, raak ik ze kwijt. Laatst zei ze tegen me ‘wel knap dat ik je niet meer zo vaak bel, he’. In mijn vakgebied is dat eigenlijk het beste dat je kan hebben!’ Heeft Debby tot slot nog een boodschap voor andere jeugdprofessionals? ‘Werk vanuit je hart en werk met je gevoel. Kijk naar kansen en mogelijkheden.’