Het verbinden van onderwijs en jeugdhulp loopt als een rode draad door de loopbaan van Natascha van Duijvenbode. Tijdens haar baan in een jeugdgevangenis ontdekt ze haar passie voor coaching en training. Inmiddels heeft ze dat meer ingekaderd: de benodigde hulp verbinden aan onderwijs voor kinderen en jongeren. Dit vergt soms creativiteit, want lang niet alles is mogelijk. Na verschillende functies in de jeugdhulpverlening begint Natascha voor zichzelf, en komt BEN op haar pad. En dat kwam op een goed moment.
“Ik was nog bezig aan een opdracht bij het Samenwerkingsverband in Amstelveen toen ik de vacaturevoor aanjager/coördinator voor BEN voorbij zag komen. Het kwam voor mij eigenlijk op een goed moment, het leek me een mooie uitdaging. Ik solliciteerde en kreeg deze mooie opdracht om BEN verder vorm te geven. Als aanjager werk ik daar drie dagen per week aan, samen met nog vier collega-aanjagers die allen een dag per week zijn vrijgemaakt voor dit programma.”
Is het NPO-gelden gefinancierd?
“Dit programma wordt inderdaad uit NPO-gelden gefinancierd. Veel geld is rechtstreeks naar de scholen zelf gegaan – maar een deel ging richting gemeente. Een voorloper van BEN, bekend als de pleinen-aanpak, was toen al min of meer operationeel – en er was een wens om dit verder uit te bouwen en door te ontwikkelen. Inzet was om de samenwerking op en om school tussen partners uit het onderwijs (regulier én speciaal), jeugdhulp, en welzijn te versterken en te intensiveren. Het doel? Snelle en adequate hulp voor kinderen en jongeren die dit het hardst nodig hebben. Corona maakte daarnaast dat veel kinderen een ontwikkelachterstand opliepen. Met BEN willen we daar versneld iets aan doen. En dan met name op scholen waar relatief veel kinderen zitten met een kansenachterstand.”
Bestaande hulp versus BEN
“In principe doen we niets nieuws, want er is al veel. Er is juist de behoefte om wat er is beter op elkaar aan te laten sluiten. We zetten vooral in op versterking van het netwerk, zodat we elkaar nog beter weten te vinden dan voorheen. Bij echt ingewikkelde casussen mist soms overzicht en goede samenwerking en heldere afspraken wie wat doet. Daar werken we nu met BEN aan. Ons uitgangspunt is daarbij dat kinderen die dat nodig hebben, dichtbij school en huis de juiste hulp kunnen vinden. Integrale hulp, in nauwe samenwerking met de ouders. We willen dat er voor een kind dat dit echt nodig heeft, binnen twee weken een merkbaar verschil is. Dat betekent: binnen twee weken met elkaar en met ouders om tafel en een plan maken waarbij iedereen iets doet om te werken aan doelen die gezamenlijk zijn gesteld. Daar zetten we op in. Waar nodig ondersteunen we ook de ouders.”
Wat is daarvoor nodig?
“De juiste expertise, hulp of extra ondersteuning. Het kan hierbij gaan om expertise vanuit het speciaal onderwijs, maar ook om (specialistische) jeugdhulp. Het kan ook gaan om hulp vanuit het volwassendomein voor ouders of om aanbod in de buurt. We ondersteunen daarbij niet alleen het kind en/of ouders. Het kan ook helpen om expertise of ondersteuning aan de school toe te voegen. We willen vooral snel met elkaar om tafel om te bespreken wat precies nodig is. In de wachttijd kijken we samen welke ondersteuning kan helpen tot de juiste hulp voorhanden is. Goede afspraken met elkaar maken, wederzijdse verwachtingen uitspreken, inzet op een snelle en heldere communicatie. Daarmee willen we ook de rollen duidelijk hebben van alle betrokkenen. We moeten weten waarvoor we bij elkaar terecht kunnen.”
Wat levert het op?
“We zijn vorig jaar april gestart met een bijeenkomst met professionals uit verschillende wijken. Aan de hand van hun input zijn we een kaart gaan maken met professionals van school en het Ouder en Kindteam per buurt en per plein: wat zien we? Welke ondersteuningsvragen spelen op school? En welke uitdagingen zien we buiten school? Wat voor ondersteuningsvragen zien we in thuissituaties van kinderen? En welke vraagstukken spelen er op straat? De uitdagingen waar we voor staan, verschillen per wijk en per buurt, hebben we gemerkt. Dat betekent dus ook, dat je zorgvuldige keuzes moet maken op de interventies die je inzet.”
Hoe pakken jullie dit aan?
“Dit pakken we overkoepelend in de stad aan. We geven veel extra aandacht aan vierjarigen met een achterstand in hun ontwikkeling. Het gaat vaak om kinderen die ondanks hun leeftijd nog niet klaar zijn voor de stap naar de basisschool. We zien stadsbreed een toename in moeilijk verstaanbaar gedrag. Dit gaat ook vaak samen met een taalachterstand. Daarom is hulp in een vroeg stadium nodig. Er is vooral extra aandacht voor jonge kinderen tussen vier en zes jaar met een achterstand in hun ontwikkeling.”
Wat zijn de observaties na een jaar?
“Binnen het onderwijs en de jeugdhulp wordt ongelofelijk hard gewerkt door gedreven professionals. Ze zijn zeer gemotiveerd. Maar de druk op het werk is enorm. En de middelen zijn beperkt. De behoefte aan een nog hechtere samenwerking onder professionals is groot. Met onze inzet daarop zijn we nu echt het verschil aan het maken. De eerste verbeteringen zijn intussen zichtbaar. Professionals geven aan dat de kwaliteit beter wordt door de samenwerking. Hun werk wordt daardoor ook leuker. We zijn op de goede weg, maar het kan mij allemaal niet snel genoeg gaan. Als aanjager is het echter ook belangrijk om voldoende rekening te houden met de druk die ervaren wordt en ons tempo hierop aan te passen. Ieder verschil wat we maken doet ertoe.”
En hoe ziet het eruit over een jaar?
“Toekomstmuziek. Als aanjager zou ik dan niet meer nodig moeten zijn. Het liefst zou BEN dan ook eigenlijk niet meer nodig hoeven te zijn. We zijn nu in vier regio’s aan de slag gegaan, in zes wijken, waarbij we 17 scholen bedienen. Het zou mooi zijn als ons aanbod over een jaar flink is uitgebreid. Onze focus zijn op dit moment scholen met de meest kwetsbare kinderen. Maar we willen uiteindelijk graag daar zijn waar we het hardst nodig zijn, door de hele stad. We merken dat het samenbrengen van brede expertise rond de school al haar eerste vruchten afwerpt. En dat komt vooral de ouders en kinderen ten goede. Daar doen we het natuurlijk voor.”